Koemelkallergie: IgE-gemedieerde vorm

Bij een allergie reageert je lichaam verkeerd op een normaal, onschuldig stofje. Deze stofjes, meestal eiwitten, zitten ook in (koe)melk. Als je kind koemelkallergie heeft, dan reageert het lichaam dus verkeerd op de eiwitten in koemelk.  

Er zijn twee verschillende vormen van koemelkallergie: de ‘IgE-gemedieerde vorm’ en de ‘niet-IgE-gemedieerde vorm’. Ze geven verschillende klachten bij je kind. Ook hebben ze een andere behandeling nodig.   

Deze folder gaat over de IgE-gemedieerde vorm van koemelkallergie. Ga voor informatie over de andere vorm van koemelkallergie naar de folder over niet-IgE-gemedieerde koemelkallergie.

Bij IgE-gemedieerde koemelkallergie ziet het afweersysteem van je kind de koemelkeiwitten als een verkeerd stofje. Als je kind koemelk binnenkrijgt, maakt het lichaam antistoffen aan: de ‘IgE-antistoffen’. Deze antistoffen gaan tegen de koemelkeiwitten in. Elke keer als je kind koemelk binnenkrijgt, zorgen deze antistoffen ervoor dat het lichaam snel reageert. Je kind reageert altijd hetzelfde op dezelfde hoeveelheid koemelk. Je kind krijgt dan steeds een allergische reactie. Die kan heel snel komen: binnen 5 tot 60 minuten, maar altijd binnen 2 uur. De klachten kunnen erg of minder erg zijn (zie vraag 3).  

IgE-gemedieerde koemelkallergie komt bij ongeveer 1 à 2 op de 100 kinderen voor. De meeste kinderen zijn jonger dan 1 jaar oud (tenzij ze pas ouder voor het eerst koemelk krijgen). Heeft je kind ouders of zussen of broers met een koemelk-allergie? Dan is de kans iets groter dat je kind de allergie ook zal krijgen.  

Binnen 2 uur na het drinken of eten van koemelk krijgt je kind een allergische reactie. Vaak al binnen 5 tot 30 minuten. 

Wat voor problemen kan je kind krijgen? Dit zijn:  

• Huidproblemen 

• Galbultjes of vlekjes op de huid die kunnen jeuken (netelroos) 

• Zwelling van de lippen 

• Rode ogen 

• Luchtweg-problemen 

• Loopneus 

• Niezen 

• Piepende ademhaling  

• Benauwdheid 

• Buikproblemen 

• Buikpijn 

• Misselijkheid 

• Spugen 

• Dunne poep 

• Problemen met de bloedsomloop: een lage bloeddruk 

Maar wat is nou het verschil tussen eczeem en koemelkallergie? Hier is vaak verwarring over. Eczeem is een huidaandoening, geen voedselallergie. Het is een jeukende, rode huiduitslag die ontstaat door een gevoelige huid.  

Door de kapotte huid bij eczeem kunnen stofjes (zoals koemelk) op een verkeerde manier in contact komen met je afweersysteem. Zo kan wel een allergie ontstaan. Eczeem kan dus een allergie veroorzaken.  

De huiduitslag bij een koemelkallergie is anders dan bij eczeem, dit zijn galbulten ook wel netelroos genoemd.  

De dokter zal je een paar vragen stellen:

• Waar heeft je kind last van?
• Wanneer is dat begonnen?
• Hoe snel gebeurt dat na het drinken of eten van iets met koemelk?  

Daarna is er een onderzoek. Dit kan een huidpriktest, bloedonderzoek of provocatietest zijn.  

De huidpriktest
De verpleegkundige doet een druppel koemelk op de huid van je kind. Daarna komt er een klein prikje op deze plek. Komt daar een bultje? Dan is de kans op een koemelkallergie groter. Geen bultje? Dan heeft je kind geen IgE-gemedieerde koemelkallergie. Als het na deze test nog niet duidelijk is, komt er een ‘provocatietest’ (zie hieronder).  

Bloedonderzoek
In het bloed van je kind wordt een bepaald stofje, ‘IgE-koemelk’, gemeten. Dit bloedonderzoek hoeft niet plaats te vinden na het drinken of eten van iets met koemelk. Ieder moment is goed. Als er meer van het stofje in het bloed van je kind zit, dan is er een grotere kans op koemelkallergie. Is dat niet zo? Dan heeft je kind geen IgE-gemedieerde koemelkallergie. Is het na deze test nog niet duidelijk, dan komt er een ‘provocatietest’.  

Provocatietest: test met koemelk
Voor de provocatietest gaat je kind meestal naar het ziekenhuis. Je kind krijgt dan een beetje koemelk om te kijken of de klachten terugkomen. Krijgt je kind klachten, dan heeft het inderdaad IgE-gemedieerde koemelkallergie. Als je kind geen klachten krijgt, dan heeft het geen IgE-gemedieerde koemelkallergie. 

Als de dokter vertelt dat je kind IgE-gemedieerde koemelkallergie heeft, moet je je kind geen koemelk meer geven. Ook geen producten waar koemelk in verwerkt zit, zoals bijvoorbeeld krentenbollen, croissantjes, roomboter, zuivelspread enzovoort. Geeft de moeder borstvoeding, dan is een koemelkvrij dieet meestal niet nodig. Als dit toch nodig blijkt, dan kan de moeder bij de diëtist terecht. Die weet van alles over voeding. De diëtist kan advies geven over de juiste voeding voor moeder en kind.  

Krijgt je kind de fles? Dan kan je speciale kunstvoeding geven. Hierin is het koemelkeiwit in stukjes geknipt. Je baby krijgt daar geen allergische reactie op. Een diëtist of gespecialiseerde verpleegkundige kan je tips geven, zodat je kind alle belangrijke voedingsstoffen binnenkrijgt. Geef wel normale (bij)voeding aan je kind vanaf een leeftijd van 4 tot 6 maanden.  

Vanaf 1 jaar kun je sojamelk of andere melkvervangers geven, zolang je kind daar niet allergisch op reageert. Geef geen melk van andere dieren, zoals geitenmelk of schapenmelk, als je kind IgE-gemedieerde koemelkallergie heeft. 

Heeft je kind per ongeluk toch koemelk binnengekregen? Dan kun je de volgende noodmedicatie geven:  

• Antihistamine
  Dit medicijn (in de vorm van een pil of drankje) helpt tegen de klachten van de allergie, zoals jeuk, een rode huid of rode ogen.  

• Noodpen
  Dit is een prik met de stof adrenaline. De noodpen is alleen nodig voor kinderen met een ernstige allergische reactie (zie vraag 7). De dokter beslist of je de prik altijd bij je moet hebben. 

De helft van de kinderen met IgE-gemedieerde koemelkallergie is op hun 1e verjaardag niet meer allergisch voor koemelk. Uiteindelijk groeien 4 van de 5 kinderen er overheen. Het is wel belangrijk om te wachten met het geven van koemelk totdat je diëtist, verpleegkundige of dokter zegt dat het mag. 

Wetenschappers onderzoeken ook een behandeling voor kinderen die niet over de allergie heen groeien: immunotherapie. Hierbij krijgt je kind steeds kleine beetjes koemelk in het ziekenhuis. Deze behandeling is nu nog niet mogelijk, maar in de toekomst misschien wel.

IgE-gemedieerde koemelkallergie is niet voor iedereen even erg. De klachten verschillen per kind.  

In sommige gevallen krijgt een kind anafylaxie. Een ernstige allergische reactie, die gevaarlijk kan zijn. Dit kan ervoor zorgen dat je kind moeilijk kan ademen en een lage bloeddruk krijgt. Dan is het nodig om zo snel mogelijk 112 te bellen en een noodpen te gebruiken (zie vraag 5). Na de prik met de noodpen gaat de reactie snel over. Na zo’n situatie ga je altijd naar de kinderarts in het ziekenhuis en zal je kind enige uren in het ziekenhuis blijven, totdat de reactie helemaal over is.