Interview NVK magazine
Podcast 3X7 Bij de dokter
‘De mix van medische info en patiëntverhalen is uniek’
Hun podcast is een gat in de markt. Aan de hand van een vaste formule (7 vragen, 7 antwoorden, 7 tips) gaan kinderarts Gerdine Kamp en anios Lotte Heijerman in gesprek met ouder en kind over een thema, ziekte of behandeling binnen de kindergeneeskunde. Kinderarts & Samenleving bevraagt hen volgens hun eigen format.
1 Hoe is het idee ontstaan?
Lotte: ‘Op de Groeipoli vertelde een moeder dat ze de poli kende omdat ze Gerdine erover had gehoord in de Tergooi-podcast. Dat bracht me op het idee. Zeker omdat er wel podcasts zijn van artsen, maar daarin ontbreken de stem en ervaring van ouder en kind. Andersom heb je podcasts waarin patiënten
hun verhaal vertellen, maar daarin mist dan weer de medische deskundigheid. In onze podcast heb je beide. Van het ziekenhuis kregen we een startbudget om de eerste afleveringen te maken. Zo zijn we begonnen.’
Gerdine: ‘Met meer dan dertig jaar ervaring in de kindergeneeskunde weet ik dat je iets goed moet begrijpen om het kort en bondig uit te leggen. Tegelijkertijd blijft niet alles hangen wat je vertelt in de spreekkamer. Of mensen hebben later nog vragen. Veel mensen gaan dan zoeken op internet en sociale media, waar het wemelt van de onbetrouwbare informatie. Met de podcast willen we in dat gat springen: het kan een voorbereiding zijn op het gesprek met de dokter, of met de tips die we geven juist een aanvulling.’
2 Wat komt er zoal in jullie podcast aan bod?
Gerdine: ‘De meeste onderwerpen komen gewoon op ons pad. Zo ging de eerste podcast over coeliakie, en daarna volgden SOLK en ADHD. Naast klachtgerelateerde onderwerpen kiezen we ook thema’s die spelen bij kinderen, bijvoorbeeld lange lengte.’
Lotte: ‘We houden een vast stramien aan. In twintig minuten bespreken we zeven vragen: wat is het ziektebeeld precies, hoe vaak en bij wie komt het voor, hoe merk je dat je het hebt, hoe weet de dokter dat je het hebt, wat kun je eraan doen, hoe ziet de toekomst eruit en is het bij iedereen even erg?’
3 Waarin zit de aanvulling op alle bestaande patiëntenvoorlichting?
Gerdine: ‘De basis is betrouwbare medische informatie die is ontwikkeld door artsen en patiënten samen. Op internet is van alles te vinden, maar of dat klopt is een tweede. En folders gaan niet altijd in op de vragen die leven bij ouders en kinderen. Verder merken we dat lezen niet voor iedereen de beste manier is om informatie tot zich te nemen. Kinderen kijken bijvoorbeeld liever filmpjes, en een podcast is een goed kanaal voor jonge ouders die iets willen opsteken over wat bij hun kind speelt. Maar ook voor mensen die laaggeletterd zijn, is dit een uitkomst.’
4 Hoeveel tijd zit er in het maken van een podcast?
Gerdine: ‘Per aflevering zijn we toch al gauw twintig uur bezig. Het lijkt alsof we spontaan met elkaar in gesprek gaan, maar er zit veel werk achter. De eerste stap is het maken van een folder over de aandoening volgens het 3×7-stramien. Daarna laat ik anderen meelezen: aios, kinderartsen, onderzoekers, maar ook de patiëntenvereniging. We doen het echt samen.’
Lotte: ‘Ik leg het contact met de patiëntorganisatie om aan te sluiten bij wat leeft. Daarnaast gaan we op zoek naar een patiënt. Dat vraagt tijd: je wilt een kind dat niet te jong is, en ook niet bang om te praten. Vervolgens schrijf ik het script en vinden de opnames plaats. We leren veel door het doen: we proberen het gesprek zo spontaan en natuurlijk mogelijk te voeren, zoals we dat ook in de spreekkamer
doen.’
5 De KNMG heeft eind 2021 haar visie gepresenteerd op de rol van de arts in 2040. Dit document vertaalt maatschappelijke ontwikkelingen naar de toekomstige beroepsuitoefening van de arts aan de hand van vijf rollen: medicus, duider, partner, richtinggever en vernieuwer. Hoe past jullie manier van patiëntenvoorlichting hierbij?
Lotte: ‘Het past goed bij de rol van duider en partner, want onze informatie draagt bij om het gesprek aan te gaan over samen beslissen. Doordat ouders voorbereid de spreekkamer instappen, kun je beiden gerichter het gesprek aangaan. Ook neemt de dokter zelf het voortouw als duider en medicus, door aan te geven welke informatie op internet betrouwbaar is. We weten uit onderzoek dat ouders behoefte
hebben aan een gesprek met de dokter over betrouwbare informatie op internet en dat dit nog onvoldoende gebeurt.’
Gerdine: ‘Ook bij de rollen richtinggever en vernieuwer sluit onze werkwijze aan, want we zijn inmiddels druk bezig om het online platform ‘kind bij de dokter’ vorm te geven. Hierop bundelen we informatie over kindergeneeskundige ziektebeelden.’
6 Past het concept ook bij de nieuwe manier van het opleiden van aios?
Gerdine: ‘De podcast richt zich in eerste instantie op kinderen en hun ouders. Er is in de opleiding al veel aandacht voor communicatie. Maar het is wel een leuk bijeffect dat co- en arts-assistenten er veel van kunnen opsteken in korte tijd. Zo kan de structuur van de folder en podcast een handig hulpmiddel zijn over hoe je uitleg geeft aan patiënten en hoe je kunt verwijzen naar goede internetbronnen. Er zitten veel mooie leermomenten in.’
7 Welke lessen hebben jullie zelf geleerd uit het maken van podcasts?
Lotte: ‘Hoe ouders en kinderen zelf iets uitleggen over hun ziekte of aandoening. Zo zei Matthijs van 11 over de pijn die niet meteen wegging toen hij zicht kreeg op de oorzaak van zijn SOLK-klachten, dat het te vergelijken is met een trein die ook niet meteen stilstaat bij het perron, maar langzaam stopt. Dat voorbeeld gebruik ik nu zelf ook. En bij de podcast over koortsstuipen ontdekten we dat ouders vaak bang zijn dat hun kind doodgaat. Nu benoem ik dat. Dan heb ik een totaal ander gesprek.’
Gerdine: ‘Als ouders het gevoel hebben dat de dokter snapt wat er in hun hoofd omgaat, sluit je beter aan. Dat draagt bij tot een beter begrip en is het begin van een goed gesprek.’
7 tips
1 Ga mee met de tijd
Lotte: ‘Een podcast is een communicatiemiddel van deze tijd. Misschien luister je zelf geen podcasts, maar de jonge ouder in je spreekkamer wel.’
2 Zet de podcast in als voor-educatie
Gerdine: ‘Bij consulten over ADHD stuur ik de podcast over dat onderwerp vaak vooraf toe. Dit helpt om het consult veel gerichter in te steken en we hebben vaak een soepeler gesprek met na afloop betere beslissingen.’
3 …of juist als naslagwerk
Lotte: ‘Door mensen te wijzen op de podcast met de tips waar ze ook meer informatie online kunnen vinden, gaan ze met een geruster gevoel de spreekkamer uit.’
4 Doe het niet alleen
Gerdine: ‘Wij krijgen ondersteuning van communicatiespecialist Sebastian Dingemans en radioverslaggever Joris Kreugel. Hun tips en adviezen over hoe je de boodschap overbrengt, maken de afleveringen echt beter.’
5 Blijf leren
Lotte: ‘Het nieuwe platform gaat Kind bij de dokter heten, want het bleek dat mensen online op die term zochten en niet op 3 x 7.’
6 Vind het wiel niet opnieuw uit
Gerdine: ‘Wil je ook een podcast maken? Of heb je een onderwerp dat je graag zou willen belichten? Ga dan niet zelf beginnen, maar sluit je aan bij ons platform Kind bij de dokter. Zo bundelen we de krachten.’
7 Luister zelf ook eens
Gerdine: ‘Wij geven educatie, maar we leren ook weer van ouders en kinderen. Bij de podcast over lange lengte ontdekte ik dat plagen en anders-zijn meer speelt dan ik dacht.’
Bezoek de website van NVK
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief voor de nieuwste podcasts, onderwerpen, nieuwsitems en blogs.
Onze meest actuele medische onderwerpen
- Alle onderwerpen
- A
- B
- C
- D
- G
- H
- I
- K
- L
- N
- O
- P
- R
- S
- V
ARFID
ARFID is een eetstoornis. Als je ARFID hebt dan eet je te weinig, heel kieskeurig, of allebei. Als je kieskeurig eet, ga je bepaalde voeding uit de weg. Dit noemen we ook wel selectief eten. Als je te weinig eet, eet je wel gevarieerd, maar niet voldoende. Dit noemen we ook wel restrictief eten. Lees verder om meer te weten te komen over ARFID.
Hoesten
Hoesten komt vaak voor bij kinderen en is meestal normaal. Wanneer is er sprake van langdurig hoesten en is het nodig om hiervoor naar de dokter te gaan? Deze en veel meer vragen worden beantwoord door Rosalie Linssen (kinderarts in opleiding) en Caroline Kosterink Brackel (kinderlongarts).
Anorexia Nervosa
Anorexia Nervosa is een eetstoornis, daarbij is je eetgedrag verstoord en heb je een vertekend lichaamsbeeld. Anorexia heeft grote gevolgen voor je dagelijks leven en gezondheid. Er zijn meerdere oorzaken van Anorexia die samen een rol spelen. Wil jij hier meer over weten? Lees dan verder.
Hoofdpijn
Ieder kind heeft wel eens hoofdpijn. Wil jij weten welke soorten hoofdpijn er zijn en hoe je de alarmsignalen kunt herkennen? Lees deze folder of luister onze podcast waarin kinderneuroloog Nienke Scheurer deze en nog veel meer interessante vragen over hoofdpijn beantwoordt. Daarnaast geeft Sebastiaan (11 jaar) die zelf migraine heeft, ontzettend goede tips!